Personat që vuajnë nga aknet shpesh kanë lëkurë më të yndyrshme, gjë që i çon disa të besojnë se ushqimet me yndyrë si pica apo hamburgerët shkaktojnë shpërthime aknesh në lëkurë.
“Njerëzit mendojnë se ngrënia e ushqimeve të yndyrshme shton vajin në lëkurë dhe kjo shkakton akne,” thotë Dr. Rosalind Simpson, dermatologe në Universitetin e Nottingham. “Por ky është një keqkuptim. Yndyra në lëkurë, e njohur si sebum, prodhohet nga poret dhe ndikohet kryesisht nga hormonet dhe gjenetika.”
Shkaktari kryesor i akneve është rritja e androgjeneve (hormoneve mashkullore), që ndodh tek të dyja gjinitë gjatë pubertetit. Kjo rritje nxit prodhimin e shtuar të sebumit, i cili së bashku me qelizat e vdekura të lëkurës mund të bllokojë poret. Kjo krijon një mjedis të favorshëm për shumimin e baktereve që ndodhen natyrshëm në lëkurë (Propionibacterium acnes), duke shkaktuar inflamacion. Edhe ndryshime të tjera hormonale, si ato të shkaktuara nga sindroma e vezores policistike apo kontraceptivët me vetëm progesteron, mund të ndikojnë.
Shumë njerëz përpiqen t’i trajtojnë aknet përmes ndryshimeve në ushqyerje, por dietat mund të jenë të dëmshme, sidomos tek adoleshentët.
Sipas Simpson, faktorët mjedisorë gjithashtu luajnë rol, por kjo nuk përfshin konsumimin e ushqimeve të yndyrshme. Megjithatë, stresi dhe mënyra e përgjithshme e të ushqyerit mund të ndikojnë.
Rastet me akne janë shtuar gjatë shekullit të fundit, dhe disa studiues besojnë se kjo lidhet me rritjen e konsumit të ushqimeve me indeks të lartë glikemik, si karbohidratet dhe ëmbëlsirat. Simpson thekson se ende nuk ka përfundime të sigurta, por ka prova në rritje që tregojnë se sheqernat e përpunuara mund të kontribuojnë. Po ashtu, po studiohet lidhja midis shëndetit të zorrëve dhe shëndetit të lëkurës.
Nëse ke probleme me aknet dhe kujdesi i zakonshëm me pastrues të butë dhe kremra hidratues nuk ka ndihmuar, është e rëndësishme të konsultohesh me një mjek sa më shpejt.
“Njerëzit përpiqen të ndryshojnë dietën për të trajtuar aknet, por dietat ekstreme mund të jenë të rrezikshme, veçanërisht për adoleshentët, nëse nuk bëhen nën mbikëqyrje mjekësore,” shton Simpson.
Megjithëse duket logjike të fajësojmë ushqimet e yndyrshme për aknet, shkenca tregon se shkaktarët kryesorë janë hormonalë dhe gjenetikë, jo drejtpërdrejt dieta. Ndërsa ushqyerja e shëndetshme dhe menaxhimi i stresit mund të ndihmojnë në kontrollimin e gjendjes, trajtimi efektiv kërkon kujdes të specializuar mjekësor, veçanërisht për rastet e vështira të akneve.
